स्ट्रेस व डिप्रेशन पहिल्या स्टेजचे मानसिक आजार, त्याहीपेक्षा या गोष्टी करतात आयुष्य उद्धवस्त....
विवेक वार्ता सांगली - मानसिक आरोग्य हा खूप मोठा विषय आहे, ज्यामध्ये प्रत्येक आजाराचे अनेक प्रकार असतात. त्याची लक्षणे देखील खूप वेगवेगळी असू शकतात, पण बहुतेक लोक याला रुग्ण नाटक करत असल्याचे मानतात.
मेंटल हेल्थ म्हणजेच मानसिक आरोग्य एक असा विषय आहे ज्याबद्दल आपल्याकडे आजही अजिबात चर्चा होत नाही. आणि यावर बोलले जात नाही म्हणून लोकांमध्ये या बद्दल जागृती नाही. पण काही जण मानसिक आजारावर भाष्य करतात पण त्यांचे भाष्य हे केवळ तणाव आणि नैराश्य यापुरतेच सिमित असते. पण तुम्हाला माहित आहे का? या समस्या मानसिक आजाराचा केवळ एक प्रकार आहे. आता तुम्हाला प्रश्न पडला असले की मानसिक आजाराचे असे प्रकार आहेत तरी किती?
Medline Plus च्या मते, जीवनात कधी ना कधी प्रत्येक व्यक्ती मानसिक विकारांना सामोरी जाते. मानसिक समस्यांना डिसऑर्डर किंवा विकार म्हणून संबोधले जाते. ज्यामध्ये मूड डिसऑर्डर, अँन्झायटी डिसऑर्डर, इटिंग डिसऑर्डर, एडीएचडी, पीटीएसडी, पर्सनॅलिटी डिसऑर्डर, सब्सटांस यूज डिसऑर्डर, सायकोटिक डिसऑर्डर हे मुख्य प्रकार आहेत. या विकारांची लक्षणे अशी असतात की सर्वसामान्यांना ती विचित्र वाटतात. जागरूकते अभावी लोक याला वेडेपणा किंवा नाटक समजू लागतात.
मूड डिसऑर्डर लक्षणे
सतत दुःखी असणे, एनर्जी न फील होणे, कोणत्याही गोष्टीत रस न येणे, मानतात सतत आत्महत्येचे विचार येणे किंवा खूप कमी किंवा खूप जास्त झोपणे ही सगळी मूड डिसऑर्डरची लक्षणे आहेत. त्यामुळे अशी लक्षणे एखाद्यात दिसल्यास तो वेडा आहे वा नाटक करतोय असे समजू नका. त्याला कदाचित मूड डिसऑर्डर विकार असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
अस्वस्थ असणे, खूप लवकर थकवा येणे, लक्ष नसणे, चिडचिड होणे, डोकेदुखी, स्नायू दुखणे, सतत काळजी करणे ही सर्व एंग्जायटी डिसऑर्डरची लक्षणे आहेत. अशी लक्षणे दिसणाऱ्या व्यक्तीची खूप काळजी घेणे महत्वाचे होऊन बसते. अन्यथा त्याचा हा विकार वाढू शकतो.
ईटिंग डिसऑर्डरची लक्षणे
खाण्यासाठी टाळाटाळ करणे, खूप जास्त आहार घेणे, नेहमी आपल्या वजनाची काळजी करणे, वारंवार वजन तपासणी करणे, पुरेसे अन्न न मिळाल्याने नाराज होणे ही सर्व ईटिंग डिसऑर्डरची लक्षणे आहेत. हा विकार फार कमी लोकांत पहायला मिळतो आणि लगेच ओळखता येतो.
पर्सनॅलिटी डिसऑर्डरची लक्षणे
विचित्र वागणे, वर्तनात वारंवार बदल होणे, खूप मूड स्विंग होणे, कोणाशी नाते न टिकणे ही सर्व पर्सनालिटी डिसऑर्डरची लक्षणे आहेत. तुम्हाला याबद्दल माहिती असेलच कारण चित्रपट आणि इंटरनेटच्या माध्यमातून आता सर्वांनाच असा कोणता विकार आहे त्याबद्दल माहिती झालेली आहे. अशी लक्षणे दिसणाऱ्या व्यक्तीवर त्वरित उपचार सुरु करणे महत्त्वाचे होऊन बसते
सब्सटांस यूज डिसऑर्डरची लक्षणे
नशा करणाऱ्या गोष्टींच्या आहारी जाणे, दारू न सुटणे, व्यसन न केल्यावर वेड्यासारखे वागणे, ड्रग्जसाठी कोणत्याही टोकाला जाणे ही सर्व सब्सटांस यूज डिसऑर्डरची लक्षणे आहेत. या विकाराच्या लोकांना लगेच ओळखता येते. वेळीच त्यांना त्यातून बाहेर काढले नाही तर ते स्वत:ला सुद्धा धोका पोहचवू शकतात.
सायकोटिक डिसऑर्डरची लक्षणे
कोणत्याही गोष्टीबाबत गोंधळून जाणे, नेहमी गोंधळलेले असणे, नसलेल्या गोष्टी पाहणे, ऐकणे किंवा अनुभवणे, सतत बोलणे, बोलण्यात अडचण येणे ही सर्व साइकोटिक डिसऑर्डरची लक्षणे आहेत. या विकारावर केवळ मानसोपचारतज्ज्ञच योग्य मार्गदर्शन करू शकतात.
एचडीएचडीची लक्षणे
गोष्टी विसरणे किंवा गमावणे, गोष्टी हाताळता न येणे, काहीही शिकता न येणे, समजून न घेणे, खूप बोलणे किंवा आपल्याच विचारात हरवून जाणे ही सर्व एचडीएचडी ची लक्षणे आहेत. ही लक्षणे ज्या व्यक्तीत दिसतात त्याला वेळीच उपचार द्यायला हवेत.
पीटीएसडीची लक्षणे
एखाद्या वाईट घटनेची आठवण येणे, भूतकाळात जगणे, ट्रॉमा बद्दल न बोलणे, लोकांपासून दूर राहणे ही सर्व पीटीएसडीची लक्षणे आहेत. अशी लक्षणे ज्या व्यक्तीत दिसतील त्यांना मानसिक आधाराची मोठी गरज असते.
टीप : हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी असून यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. अधिक जास्त माहितीसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसार कृती करा.
संपादक : श्री. प्रमोद काकडे +91 9595 85 75 10➤ वाढवा आपला व्यवसाय / वेब पोर्टल्स करिता इथे क्लिक करा.Call :- 9890 546 909.
